163. IX. Gergely pápa a bakonbéli apátság jogait megerősíti, s az apátot és akolostort pártfogása és oltalma alá veszi 1230.

Gregorius Episcopus seruus seruorum Dei dilectis filiis AbbatiMonasterij Sancti Mauricii in Bocon silua Pannoniorum siti, eiusque fratribustam presentibus quam futuris regularem uitam professis in perpetuum. Religiosamuitam eligentibus Apostolicum adesse conuenit presidium, ne forte cuiuslibettemeritatis incurcus aut eos a preposito reuocet; aut robur, quod absit, sacrereligionis infringat. Quapropter, dilecti in Domini filij, uestris iustispostulationibus clementer annuimus, et Monasterium Sancti Mauricij in Boconsilua Pannoniorum situm, in quo Diuino estis obsequio mancipati, sub BeatiPetri et nostram protectionem suscipimus, et presentis scripti priuilegiocommunimus. Inprimis siquidem statuentes, ut ordo monastieus, qui secundumDeum, et Beati Benedicti regulam in eodem loco institutus esse disnoscitur,perpetuis ibidem temporibus inuiolabiliter obseruetur. Preterea quascunquepossessiones, quecunque bona idem Monasterium in presenciarum iuste et canonicepossidet, aut in futurum concessione Pontificum, largitione Regum uelPrincipum, oblacione fidelium, seu alijs iustis modis prestante Domino poteritadipisci, firma uobis uestrisque successoribus et iulibata permaneant. Inquibus hec proprijs duximus exprimenda uocabulis. Locum ipsum in quo prefatumMonasterium situm est, cum omnibus pertinenciis suis, ibidemque capella SancteMarie super rupem Sancti Gerardi, et super (h)ortum Soruul, et Marie Magdalene.In Episcopatu Geuriensi capellam Sancte Crucis sub monte Manci, capellam OmniumSanctorum in Cuppan. In Episcopatu Vesprimiensi capellam Beati MarciEuangeliste in Endred, capellam Sancti Stephani Regis in Borsot. In EpiscopatuWaradiensi capellam Saluatoris mundi secus fluuium Krisium cum omnibuspertinenciis earum, cum pratis, uineis, terris, nemoribus, usucapijs, etpascuis, in bosco et plano, in aquis et molendinis, in uiis et semitis, etomnibus 273alijslibertatibus et immunitatibus suis. Sane omnium prediorum vestrorum et hospituminfra metas eorum constitutorum de omnimoda cultura siue de uestro et animaliumnutrimentis nullus Episcopus decimas exigere vel extorquere presumat. Liceatquoque uobis clericos uel laicos liberos et absolutos e seculo fugientes adconuersionem recipere, et eos absque contradictione alique retinere. Prohibemusinsuper, ut nulli fratrum uestrorum, post factam in Monasterio uestroprofessionem, fas sit sine Abbatis sui licencia de eodem loco, nisi arciorisreligionis obtentu, discedere; discendentem vero absque communim litterarumuestrarum caucione nullus audeat retinere. Cum autem generale interdictum terrefuerit, liceat uobis clausis ianuis, exclusis excommunicatis et interdictis,non pulsatis campanis, suppressa uoce diuina officia celebrare; dummodo causamnon dederitis interdicto. Crisma vero, oleum sacrum, consecratione altarium seubasilicarum, ordinationes clericorum, qui ad sacros ordines fuerint promouendi,a Diocesano suscipiatis Episcopo, siquidem Catholicus fuerit, et graciam atquecommunionem Sacrosancte Romane Sedis habuerit, et ea uobis uoleirt sine prauitatealique exhibere; alioquin ad quem malueritis, Catholicum adeatis Episcopum, quinimirum nostra fultus auctoritate, quod postulatur indulgeat. Sepulturam quoqueipsius loci liberam esse decernimus, ut eorum deuocioni et extreme voluntati,qui se illie deliberauerint sepeliri, nisi forte excommunicati vel interdictisint, aut publice usurarij, nullus obsistat; salua tamen iusticia illarumEcclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumuntur. Obeunte vero te, nunceiusdem loci Abbate, vel tuorum quolibet successorem, nullus ibi qualibetsubreptionis astucia seu violencia preponatur, nisi quem frates communiconsensu, vel fratrum pars maioris et sanioris consilii secundum Deum et BeatiBenedicti regulam prouiderint eligendum. Prohibemus eciam, ut nullus Episcopusaudeat in iam dicto Monasterio, aut capellis eidem subiectis missas publicascelebrare, aut ordines facere, nisi ab Abbate eiusdem loci fuerit inuitatus,nec clericos aut presbiteros illius loci iudicare, excommunicare, aut adsinodum vocare. Libertates quoque et immunitates a predecessoribus nostrisRomanis Pontificibus Monasterio uestro concessas, 274nec non libertates et exempcionessecularium exactionum a Regibus et Principibus vel alijs fidelibus; specialitera beate memorie Rege Stephano racionabiliter uobis indultas, auctoritateApostolica confirmamus, et presentis scripti priuilegio communimus. Paci quoqueet tranquillitati uestre patria inposterum sollicitudine prouidere uolentes,auctoritate Apostolica prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarumuestrarum, nullus rapinas seu furtum facere, ignem apponere, sanguinem fundere,hominem temere capere vel interficere, seu violenciam audeat exercere.Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat prefatum Monasterium temereperturbare, aut eius possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, seuquibuslibet vexationibus fatigare; sed omnia integra conseruentur eorum proquorum gubernatione ac sustentacione concessa sunt usibus omnibus profutura;salua Sedis Apostolice auctoritate. Ad hec mitram, uirgam pastoralem; usumannuli uobis uestrisque successoribus concessimus. Si qua igitur in futurumecclesiastica secularisue persona hanc nostre constitutionis paginam scienscontra eam temere uenire temptauerit; secundo, tercioue commonita, nisi reatumsuum congrua satisfacione correxerit, potestatis, honorisque sui dignitatecareat; reamque se Diuino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat,et a Sacratissimo Corpore ac Sanguine Dei et domini Redemptoris nostri (JesuChristi) aliena fiat, atque in extremo examine districte subiaceat ultioni.Cunctis autem eidem loco sua iura seruantibus sit pax Domini Jesu Christi,quatinus et hic fructum bone actionis percipiant, et apud districtum iudicempremia eterne pacis inueniant. Amen. Amen.

(P. H.) (Pápai jegy.)

Ego Gregorius CatholiceEcclesie Episcopus. ss.

† Ego Johannes SabinensiEpiscopus. ss.

† Ego Jacobus TusculanusEpiscopus. ss.

† Ego Thomas tt. SancteSabine Presbit. Cardinalis. ss.

† Ego Johannes tt. SanctePraxedis Presbiter Cardinalis. ss.

† Ego Bartholomeus SanctePudentiane Presbiter Cardinalis. ss.

† Ego Guefredus Sancti Marci Presbit.Cardinalis. ss.

† Ego Sigemb... tt. SanctiLaurencij Presbiter Cardinalis. ss.

† Ego Stephanus Sancte Marietrans Tiberim et Calixti Presbiter Cardinalis. ss.

† Ego Octauianus SanctorumSergii et Bacchi Diaconus Cardinalis ss.

† Ego Rainerius Sancte Mariein Cosmidin. Diaconus Cardinalis ss.

† Ego Romanus Sancti AngeliDiaconus Cardinalis ss.

† Ego Egidius Sanctorum Cosmeet Damiani Diaconus Cardinalis ss.

† Ego Petrus Sancti Georgiiad uelum aureum Diaconus Cardinalis ss.

† Egi Rainaldus SanctiEustachii Diac. Cardinalis ss.

Datum Laterani per manusMagistri Martini Sancte Romane Ecclesie Vicecancellarii XIII. Kal Maji,Indictione II. Incarnat. Dominice MCCXXX. Pontificatus vero domini GregoriiPape VIIII. anno quarto.

(Az eredetiután.)