004. A zazty-i apátság alapító levele. 1067 körül.

In nomine Sancte et Indiuidue Trinitatis Petrus Dei graciaComes. Producencia antiquorum sapientum et consuectudo obtinuit, vt si quispiamcuilibet persone in Regno Pannonico quid stabilire decreuerit, et quid stabilefore velit, id prelibati Regis licencia, et omnium tam Principum quamEpiscoporum testimonio, et sub huiusmodi cirografo debeat memorie commendaretemporibus futuris. Quam consuetudinem racionabilem considerans, Ego Petrus hocscriptum fieri postulaui ad recordacionem et confirmacionem temporibuspresentibus et futuris. Omnibus ergo Christianis notum esse desidero, quod EgoPetrus eterne retributionis munere monastrerium Sancte Marie Jesu Christochooperante construxi, quod dicitur Zasty, idque iuxta posse dotaui agris,pascuis, pratis, aratoribus, vonitoribus, bobus, ouibus, iumentis, porcis,apibus et ceteris necessariis ad supradictum Zazty. Nos tres germani prediapossidebamus, quorum terciam partem, que me contingebat monasterio in omnibusdedi eidem. Posessionem in Scenholm, quam Dux michi, ego monasterio subdidi.Cuius marchia incipit ab area equorum Regis, ad Nadestyguy, deinde rectoitinere per litus Scekzov vsque ad longam vallem, per id ad Sartue, inde peripsius litus ad eiusdem Saar caput, vnde recto tramite per viam Soba, uersuscurtem Scenholm, usque locum qui flectitur in dextram, scilicet ad riuulumnomine Egur; inde ad molendiinum Geru, a quo ad eiusdem Geru aquam, et pervenitad locum invndantis aque. Inde ad puteum Bissenorum, et tendit ad viam positamin transuersum, per quam venitur ad sepulturas Bissenorum; inde ad magnamfoveam, que protensa usque ad Aruksceguj tendit ad angulum parue Egur, et adangulum Aruk; inde autem ad predictam aream equorum. Ipsi autem predio dedimansus (így)numero X, sed plus invenitur; de ipsis vero inter me et Dersynum fuitcontencio, sed Ducis gracia eos mee parti attribuit; ibidem molendinum cummolendinario, ad Fonsol Feneri predium, quod vocatur 25Bubach, Dux michi et ego monasterio; etsiluam nomine Nogkereku; cetera vero pratis et in pascuis in feno secundo, etin cumulo colligendo, vnde Dux habuit, inde monasterio permisi habere. Scyrnikmarchia incipit ab oriente de tumulo Branka ad pirum cincumdatam humo, ettendit ad aceruum in monte positum, et peruenit ad tumulum Boytyn; inde uero adaceruum, vie vicinum; deinde recta via dirigitur usque semitam, que flectiturin dextram, a villa Petri ad aqvam Petri, inde per vallem ad venam Cheyey admarchiam cum Bechydy ad vallem, que ducit ad marchiam, conbibansque supradictammarchiam, et ad illud predium XX mansus aratorum. Marchia Chartybak, aboccidente ex parte Chartybak; in capite aceruus Bassy, inde ad viam que venitde Zondonek, et ducit ad Chegen, vsque ad angulum vallj; inde flectitur perryppam vene dextrorsum, ubi versus monticulum ultra itur; inde ad aliummonticulum qui est cum villa Solu; inde tendit ad aceruum Fygudy usque adaceruum Marci; inde dirigitur ad terminum cum Chordy usque monticulos; undetendens ad pirum stantem in agro perducit ad predictum Basi aceruum. Sumpmatocius numeri concluditur calculo, videlicet CIIII mansus seruorum; XXXequites, XX Ungari et (X) Bisseni; sex lanifice et linifice; X vinee et ortusapium, X copule equorum, C boves, D oves, CC porci. Preterea do territoriumquod postea concessit michi Salamon Rex cum Magno Duce in villa que diciturCeda. Vnde ex hac die recedant, preter ecclesiasticam familiam, quicunquelibertatis nomen affectant. Et in ipsa predicta villa concedo filie mee Magne dimidiampartem terre. In sumpmitate illius ville habentur fructus, quorum dimidia parsAbbati, et dimidia filie mee. Concedo filio filie mee Magne scilicet Hechedimidiam partem terre Fonsol, que me contingit, cum duodecim mansionibuslibertinorum, dimidia pars. Cognatis meis do terram Wensellev ad septem aratracum quinque pisscinis et VI mansionibus libeertinorum; quarum piscinarum nominahec sunt Wensellev towa, P(ro)luca, Homuser, Tehna, Ebes. Et in eadem terraremansit terra ad tria aratra ciuibus castri de Zobolchy. Do et terram Wensesitam iuxta terram Tymar, que remanet castro de Zobolchy, cum tribus aratris,duobus piscatoribus et cum piscina Tyccha. Que pro marchia, iuxta 26Ticiam vaditsuperius, et in loco Nogewrem vocato transit Ticiam ad partem meridionalem, etvenit ad quoddam nemus quod per omnia meum est; abhinc vadit ad Rakamoz, ubifacit tres metas terreas, et inde cadit ad magnam viam Zoloch, per quamproceditur versus Kuurew, vsque dum Tyza et Budrug, in unum coniunguntur; etibi Tiza cedit michi per omnia a Nogewren incipiente ab utraque parte,usque dum cadit ad Budrug. Do et terramin Bekech, cum duodecim mansionibus libertinorum, et cum duobus aratris etmansibus seruorum. Marchia mater incipit ab oriente cum Zakaria usque adaceruum Sumug, tendes ad tres valles; inde ad villam Cosme vsque ad salsatasaquas; inde vero ad magnum montem, iuxta quem a dextra parte est aceruus, etdirigitur ad magnam viam, vsque ad supradictam marchiam cum Zakaria. Hancterram Dux Magnus dedit, et ego monasterio; pristaldus Apa filius Chycha,pristaldus vero Stephani Byhoriensis Comitis Yde, pristaldus meus Fygudy. Dopredium Damarad, et in eo quatuordecim familias Monasterio, vt portent asseresad choperiendum monasterium. Do predium Prouod cum omnibus necessarijs; do etpredium Suruk cum capella Sancti Martini. Sunt autem ibi Hungarij, quorum maiornomine Michael; disposui eos, vt det unusquisque de domo sua unam idriammellis; quo autem anno necesse erit, monasterio dent asseres vice mellis cumcurru. Do et predium Zekeres, in eo populum michi pertinentem, qui biniserviant quolibet mense, et quocunque vadit Abbas, secum pergant in equis. Doet predium Leveluky, cum omnibus que michi pertinent ibi. Do prediumChabarakusa cum sex vinitoribus; predium Gubach cum tribus aratris et tribusservis. Do predium Nywyg ad quinque aratra cum aratoribus. Do predium Zalda,cuius marchia incipit a Ticia usque ad quatuor monticulos. Do predium Scegholmcum omnibus rebus Monasterio. Disposui obsequiatores, quorum hoc ert servicium:Quolibet anno dent duos boues; quatuor cubulos de vino, quam dedi vineam cumvunitore; vnusquisque quatuor cubulos cerevisie, X panes, I gallinam, sed duomansus simul vuam anserem. Disposuit et mea filia 27Magna in eadem villa, que dicitur Dusnukysex mansus cum sua pecunia, quorum nomina sunt hec Ivan, Ichy, Wachy, Zemy,Kokoch, Ombroch. Sed per annum isti simul dant unum bovem, C panes, trescubulus medonis, per domum duos cubulos cereuisie, unam gallinam, duo mansussimul unam anserem. Sed hy duo populi simul X pensas denariorum, ecclesie emereceram. Tandem ego Petrus rogaui Regem cum Duce Magno et Duce Ladizlao, vt hypopuli decimas non darent preter duas capecias et vnam gallinam, sed hocsacerdoti parochyano pro sepultura et baptismo; quam peticionem Rex cumArchiepiscopo fieri consesserunt. Vt autem hoc mee consessionis donum sequentieuo inconvulsum permaneat testimonio aliquorum nominibus attestari feci. RexSalamon; Dux Magnus, Dux Ladizlaus, ArchiepiscopusDersy, Episcopus Jeronimus, Episcopus Alexius, Palatinus Comes Rodowan, ComesErney, Comes Wydus, Comes Markuch, Comes Ilya, Comes Pethe, Comes Hetey, ComesMartinus, Comes Wefa. Ipsis autem testibus de predicta faeultate meatestimonium perhibentibus, si quispiam fatue aliquid subtrahere vel mutilarepesumpserit, sit anatema sub excommunicacione omnipotentis Dei et RegieMaiestatis auctoritate, tociusque Christianitatis consorcio privetur.

(IV. Bélakirály 1267 ki megerősítő leveléből. Czech).